Пирӗн республикӑра «Время отдыхать в Чувашии» (чӑв. Чӑваш Енре канма вӑхӑт) проекта пурнӑҫласа Ҫӗнӗ ҫул вӑхӑтӗнчи вӑрӑм канмалли кунсене асра юлмала та хаваслӑ ирттерме майсем туса пачӗҫ. Туристсем тӗрлӗ районпа хулана ҫитсе унти кӑсӑклӑ вырӑнсемпе паллашаҫҫӗ. Проекта хутшӑнакансем Сӗнтӗрвӑрри, Улатӑр, Ҫӗнӗ Шупашкар хулисенче, Шупашкар районӗсенче пулма ӗлкӗрнӗ ӗнтӗ. Ӗнер вӗсем Муркаш районне ҫитнӗ. Ҫавӑнпа Ҫӗнӗ ҫул ҫӳревӗ вӗҫленнӗ.

Муркашри тӗп лапамри елка тавра «Новогодние приключения или Волшебство только начинается» ятпа уяв иртнӗ. Унта юмахри тӗрлӗ сӑнар пуҫтарӑннӑ. Ачасемпе аслисем елка йӗри-тавра хаваслӑн ҫаврӑннӑ, ташланӑ, юрланӑ. Хӗл Мучипе юнашар тӑрса сӑн ӳкерӗнме те кашниех тӑрӑшнӑ.

Чӑваш Енри виҫӗ хӗрарӑм сӑн ӳкерчӗкрен шикленсе банк карточки ҫинчи укҫасӑр тӑрса юлнӑ. Пӑтӑрмах пирки йӗрке хуралҫисене вӗсем ӗнер пӗлтернӗ.

Шупашкар районӗнчи Ҫӗнӗ Тутаркассинче пурӑнакан 39 ҫулти хӗрарӑм телефонӗ ҫине «Что будем делать с фото?» (чӑв. Сӑн ӳкерчӗкпе мӗн тӑвӑпӑр?) смс-ҫыру килнӗ. Унта сӑн ӳкерчӗк пӑхмалли каҫҫа кӑтартнӑ. Хӗрарӑм ҫав каҫҫӑпа кӗме хӑтланнӑ та телефонӗ хытса ларнӑ. Унтан ҫав номерпе ҫыхӑнтарнӑ банк картти ҫинчен 3 пин тенкӗ ҫухалнӑ. Ҫӗнӗ Шупашкарти 27-ри хӗрарӑм патне те ҫавӑн пекрех ҫыру килнӗ, сӑнӳкерчӗксене уҫласа илмелли каҫҫа кӑтартнӑ. Вӑл каҫӑпа иртсен банк счечӗ ҫинчен 4500 тенкӗ ҫӗтнӗ.

Шупашкарти 26-ри хӗрарӑм сӑнӳкерчӗкрен шикленнипе 33 пин тенкӗ ытла ҫухатнӑ.

Паян, кӑрлач уйӑхӗн 3-мӗшӗнче, Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 70 ҫулти арҫын 15 пулӑҫа асӑрханӑ. Хайхискер ӳсӗр пулнӑ, пулӑҫсем путаҫҫӗ тесе пулӑшу ыйтса шӑнкӑравланӑ. Вырӑна йӗрке хуралҫисем ҫитнӗ, МЧС, васкавлӑ медпулӑшу, ШӖМ, транспорт полицийӗн ӗҫченӗсем килнӗ.

Анчах пулӑҫсем путма пуҫламан, чиперех вӑлта тытса ларнӑ. Суя шӑнкӑравшӑн арҫынна хӑйне лекнӗ. Общество вырӑнӗнче ӳсӗр ҫӳренӗшӗн ун тӗлӗшпе протокол ҫырнӑ.

«Про Город» хаҫата халӑх корреспонденчӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫав арҫын хӑй мӗнле пулӑ тытнипе кӑмӑлсӑр пулнӑ, ҫавӑнпа вӑл полицие шӑнкӑравласа пӗлтернӗ.

Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкарта килес ҫул иккӗмӗш мультиплекса кӗрекен федераци каналӗсене те курма май килӗ.

Паянхи кун Шупашкарта пурӑнакансем тата ун ҫывӑхенчисем иккӗмӗш мультиплексри каналсене пӑхаяҫҫӗ-ха. Малашне вара ҫак ӗҫе ытти вырӑнта та сарасшӑн. Килес ҫулах ку пулса пӗтеймӗ. Ҫакӑншӑн яваплисем — Раҫҫейӗн телевиденипе радио трансляцилекен станцийӗн Чӑваш Енри филиалӗнче — 2019 ҫула асӑнаҫҫӗ.

Паянхи куна Чӑваш Енри халӑхӑн 99 проценчӗ пӗрремӗш мультиплексра 10 телканала пӑхайрать. Ун валли 42 станци туса лартнӑ. Малашне вӗсенчи оборудование иккӗмӗш мультиплекса йышӑнмалла куҫарса пырасшӑн.

Цифра телекуравӗпе ҫыхӑннӑ ыйтусене +7 (8352) 48-74-47 телефонпа е ckp-chuvashia@rtrn.ru электрон пуштӑпа уҫӑмлатма пулать.

Ӗнер Ҫӗнӗ Шупашкарта чӑваш парламенчӗн депутачӗ Сергей Михеев, Ҫӗнӗ Шупашкарти Депутатсен пухӑвӗн депутачӗ Игорь Анаков, хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн градостроительство, ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх тата инфраструктура енӗпе ӗҫлекен ҫумӗ Александр Андрианов тата «АГУ» хысна предприятийӗ пуҫлӑхӗн ҫумӗ Николай Ершов Кӑнтӑр урамра тума пуҫланӑ ҫурт строительствипе паллашнӑ.

Вӗсем ҫавна хӑпартакан «Алза» предприятире ӗслекенсемпе тата унта хӑйсен укҫине хывнисемпе тӗл пулса калаҫнӑ.

Маларах строрительсем Ҫӗнӗ ул валли ҫурта туса пӗтерме шантарнӑ. Анчах каярах ку вӑхӑта вӗҫлеймессине систернӗ.

Ҫӗнӗ ҫул тӗлӗнче ҫӗнӗ шупашкарсем выҫӑ тытма шухӑшланине,вӗсен ҫилли «Алза» строительство компанине тарӑхнипе тулса ҫитнине эпир пӗлтернӗччӗ.

Ӗнер, раштав уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, Чӑваш Енри вунӑ ача Мускаври Патшалӑхӑн Кремль сцени ҫине тухса ҫӗршыв Президенчӗ Владимир Путин тата РФ Патшалӑх Канашӗн пайташӗсем умӗнче юрланӑ. Сцена ҫине тухас умӗн вӗсене Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ырӑ суннӑ. «Хӗллехи юмах» программӑпа Шупашкарти Ф.М. Лукин ячӗллӗ ача-пӑча музыка шкулӗнчи «Соловушки» хора ҫӳрекен Евгений Сбитнев, Татьяна Григорьева, Матвей Савинкин, Юлия Чапрасова, Юлия Матвеева, София Иванова, Анна Трифонова, Дарина Данилова, ҫавӑн пекех Комсомольскинчи Никита Вороновпа Ҫӗнӗ Шупашкарти Милена Семенова Раҫҫей ачисен хорӗпе юрланӑ.

Чӑваш Енӗн культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, муниципалитетӑн «Классика» юрӑ капеллин художество ертӳҫи, Шупашкарти Ф.М. Лукин ячӗллӗ 5-мӗш музыка шкулӗн хор уйрӑмӗн заведующийӗ Александра Васильева унта хормейстер пулса хутшӑннӑ.

Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 28 тата 30 ҫулсенчи икӗ арҫын 1100 ытла компьютера вирус ертсе аркатнӑ. Ҫапла майпа вӗсем компьютерсенчи информацие сутма тӗллев тытнӑ, анчах май килмен. Кун пирки «МК в Чебоксарах» хыпарлать.

Уголовлӑ ӗҫ материалӗсем тӑрӑх, хайхи арҫынсем хӑйсем шухашласа кӑларнӑ вируспа 1100 компьютера техникӑна пырса перӗнмесӗрех «чирлеттернӗ». Анчах пухнӑ информацие — ют компьютерсенчи парольсемпе кодсене, электронлӑ майпа укҫа тӳлеме май паракан реквизитсене — интернет урлӑ сутма ӗлкӗреймен, вӗсем патне Хӑрушсӑрлӑх службин ӗҫченӗсем пырса кӗнӗ.

Ҫамрӑк арҫынсене иккӗшне те тытса чарнӑ, уголовлӑ ӗҫ пуҫарса тӗпченӗ. Халӗ суд та пулнӑ. Хакерсенчен пӗрне ҫулталӑк ҫурӑлӑха ирӗклӗхсӗр хӑварнӑ, теприне 30 пин тенкӗлӗх штрафланӑ.

Паян, раштав уйӑхӗн 23-мӗшӗнче, Ҫӗнӗ Шупашкарта Хӗл Мучисемпе Юр Пикесен, юмахри сӑнарсен парачӗ иртнӗ. Хула администрацийӗн порталӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, уява 2000 ытла ҫын костюмсем тӑхӑнса тухнӑ.

Хӗл Мучисем, Юр Пикесем, юмахри сӑнарсем «Химик» культура керменӗ патӗнчен Собор лапамӗ таран утнӑ. Ҫӗнӗ ҫул костюмӗсене тӑхӑннӑ ҫынсем иртен-ҫӳрен кӑмӑлне ҫӗкленӗ, уяв кӑмӑлне хӑпартнӑ.

Парада хутшӑннисен йышӗнче вӗренӳ организацийӗсен элчисем, предприятисемпе организацисен ӗҫченӗсем пулнӑ. Вӗсем Ҫӗнӗ ҫул уявӗн тӗп сӑнарне – Собор лапамӗнчи чӑрӑша – савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ. Юлашкинчен «Чи лайӑх Хӗл Мучи», «Чи лайӑх Юр Пике», «Юмахри чи лайӑх сӑнар» номинацисенче чысланӑ.

Мускавра пурӑнакан, чӑвашлӑхшӑн ҫунакан чи паллӑ ҫынсенчен пӗри — Владимир Болгарский — Раҫҫей тӗп хулинче Патшалӑх Думи умне пӗчченле пикетпа тухнине Чӑаш халӑх сайчӗ пӗлтернине вулакансем астӑваҫҫӗ пулӗ. Унпа пӗр шухӑшлӑ пулса Валерий Сунгуров та тепӗр плакат йӑтса тӑнине хыпарланӑччӗ ун чух.

Владимир Болгарский пикета тухнине вырӑсла интернет-кӑларӑмсенчен (ӑна рекламӑлас мар тесе ятне асӑнмӑпӑр) пӗринче те ҫырнӑ. Вӑл материала 50 ҫын ытла комментарилеме ӗлкӗрнӗ. Вӗсен самай пайӗн шухӑшӗ, тӗпрен илсен, пӗр пекрех: чӑвашла вӗрентме ыйтса вырӑссене хӗсӗрлеҫҫӗ.

Хама питӗ тӗлӗнтернӗ комментарисенчен пӗрне ҫакӑнта илсе кӑтартасах килчӗ. Ятне кӑтартман этем ҫырнӑ тӑрӑх, иртнӗ ӗмӗрӗн 80-мӗш ҫулсенче Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкар вокзалӗсенче ҫеҫ чӑвашла калаҫнине илтме тӳр килнӗ. 70-мӗш ҫулсенче Шупашкарта чӑвашсем ҫурринчен те сахалрах пулнӑ. Ун чухне наци шкулӗ е пулнӑ, анчах чӑвашсем хӑйсен ачисене унта вӗрентесшӗнех пулман. Чӑваш чӗлхишӗн янӑрашакансен ачисем чылай чухне Мускавра пӗлӳ илнӗ.

«Эпир шӑпах вырӑнтисем тата кӑк шупашкарсем е ҫӗнӗ шупашкарсем, пирӗнтен чылайӑшӗ чӑваш мар е чӑвашла ӑнланаҫҫӗ, анчах чӑвашла калаҫмаҫҫӗ.

Малалла...